Pewnego styczniowego wieczoru bieżącego roku, w związku z przygotowaniem materiałów do niniejszej witryny, zostałem zaproszony przez Kol. Wiesława do jego leśniczówki. Przeglądając stare zdjęcia, kroniki, dokumenty, mapy oraz wspominając pracę w lesie i ludzi, na przełomie lat 80/90, kiedy to pracowałem jeszcze w ALP, a nasze leśnictwa sąsiadowały ze sobą; wpadł mi w ręce certyfikat. Wiesław opowiadał, jako leśnik i szkółkarz o „Dębie Chrobrym”, o Nadleśniczym Janie Kolarczyku, pod którego rządami i ja miałem przyjemność pracować. Opowiadał też o „Dębach Papieskich” i dębie, który jest potomkiem „Dębu Chrobrego” a rośnie nieopodal. Poprosiłem Wiesława by opisał to wszystko, bo pewnie mało kto wie jaką historię skrywa w swych korzeniach to "drzewko".
Kilka dni temu otrzymałem ten tekst od kolegi wielkiej pasji do drzew i lasu - Wieśka Molińskiego.
Teraz z przyjemnością prezentuję jego treść, życząc miłej lektury z myśliwskim Darz Bór!

Wojtek Wdowikowski
10 marzec 2015r.

Dąb „Jan”

21 marca 2003 roku, odchodzący na emeryturę nadleśniczy Nadleśnictwa Namysłów Jan Kolarczyk, posadził w Młyńskich Stawach sadzonkę dębu szypułkowego pochodzącą z żołędzia najstarszego dębu w Polsce „Chrobrego” spod Szprotawy.
Potomek „Chrobrego” został wyhodowany w szkółce leśnej Rogoziniec w nadleśnictwie Babimost, RDLP Zielona Góra z nasion zebranych w 1998 r.
Należy nadmienić, że dąb „Jan” o numerze certyfikatu 035, jest jednym z pierwszych w kraju z wysadzonych potomków „Chrobrego”. Dąb „Jan” może nie jest na tyle sławny jak „Dęby Papieskie” lecz swoją historią z pewnością je poprzedza i można go nazwać ich starszym bratem.
Dziś rośnie, jako okazałe drzewo na terenie leśnictwa Ziemiełowice w obwodzie łowieckim nr 20 dzierżawionym przez Koło Łowieckie „Łoś” z Namysłowa.

PS

„DĄB CHROBRY" – to jeden z najstarszych dębów szypułkowych w Polsce. Dąb rośnie w pobliżu rezerwatu przyrody Buczyna Szprotawska w Borach Dolnośląskich nieopodal wsi Piotrowice przy drodze ze Szprotawy do Przemkowa, na gruntach leśnych Nadleśnictwa Szprotawa, w Leśnictwie Szprotawka. Pod względem administracyjnym znajduje się w granicach województwa lubuskiego.
Chrobry ma silnie rozwiniętą koronę i grube konary przechodzące w gałęzie o bujnym ulistnieniu. Jest to drzewo z pniem w kształcie nogi słonia. Pień i niektóre konary są w środku puste.
Rozpiętość korony wynosi ok. 16 m, wysokość 28 m, a obwód pnia 10,10 m, pierśnica 321 cm. Objętość drzewa to ok. 90 m³ i jest największa wśród dębów polskich oraz trzecim dębem pod względem objętości drewna znajdujący się w środkowej Europie. Jego wiek ocenia się na około 760 lat, wykiełkował więc około 1250 roku.
Za pomnik przyrody został uznany 24 marca 1966 roku na podstawie decyzji nr 86/66 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej (PWRN) w Zielonej Górze pod numerem rejestru - 8. Już przed II wojną światową był chroniony. Wówczas nazywał się Wielkim Dębem (niem. Grosse Eiche) lub Grubym Dębem (Dicke Eiche). W 1906 roku znany badacz przyrody Dolnego Śląska - Theodor Schube w swoje książce Waldbuch von Schlesien (Księga Lasów Śląska) określił obwód tego dębu na 8,61m.
Przy Dębie Chrobry odbywały się niegdyś sądy wiejskie.
Nazwa jego wzięła się z legendy jakoby cesarz Otton III pod tym dębem miał się spotkać z Bolesławem Chrobrym podczas zjazdu gnieźnieńskiego, co jest oczywiście legendą bowiem w tym czasie dąb ten jeszcze nie rósł. Poza tym spotkanie obu władców odbyło się w grodzie Ilva, obecnie Iława – dzielnica Szprotawy.
„Dąb Papieski” – określenie stosowane w stosunku do dębów zasadzonych w różnych miejscach Polski z sadzonek pochodzących z żołędzi pozyskanych z dębu Chrobry i poświęconych przez Jana Pawła II.
Historia papieskich dębów zaczęła się 28 kwietnia 2004, w czasie jednej z pielgrzymek polskich leśników. To wtedy leśnicy zawieźli 2,5 kg nasion pochodzących z „Dębu Chrobrego”, do Watykanu. Do Polski nasiona wróciły z błogosławieństwem Jana Pawła II i od tej pory każdy "potomek" Chrobrego nazywany jest dębem papieskim.
W maju 2004 żołędzie otrzymały certyfikat i świadectwo pochodzenia. Następnie trafiły do gospodarstwa szkółkarskiego w Nędzy, należącego do nadleśnictwa w Rudach Raciborskich. Dwa lata, 630 nasion dojrzewało, najpierw w pawilonach foliowych, później pod gołym niebem. Przetrwało 514 sadzonek. W tym czasie "dzieci" Chrobrego zostały podzielone między nadleśnictwa, szkoły, seminaria duchowne i sanktuaria w całej Polsce. Każda sadzonka posiada stosowny certyfikat z nadanym kolejnym numerem. Ze względu na duże zainteresowanie sadzonkami dwie dorodne sadzonki dębu papieskiego ze szkółki leśnej w Nędzy zostaną przekazane laboratorium leśnemu w Sycowie i rozmnożone in vitro.
Ponieważ są to drzewka szczególne, ich sadzenie w całym kraju odbywa się w sposób uroczysty z udziałem duchowieństwa i władz lokalnych. Zamierzeniem leśników polskich jest, aby te dęby rosły w całym kraju, w miejscach szczególnie związanych z działalnością Jana Pawła II i żeby były żywym i długowiecznym – jak dąb Chrobry – pomnikiem czasów, gdy po ziemi chodził papież Polak.
Dąb kilkakrotnie był podpalany, ale zawsze w porę był gaszony. Ostatni, bardzo poważny pożar, miał miejsce 18 listopada 2014 r. Wówczas drzewo zostało podpalone przez nieznanego sprawcę. O godz. 8:49 powiadomiono o pożarze Komendę Powiatową PSP w Polkowicach. Pierwsza jednostka OSP Przemków dojechała na miejsce o godz. 9:06. Łącznie w akcji brało udział 13 jednostek straży pożarnej z 9 miejscowości. Ugaszenie płomieni nastąpiło stosunkowo szybko, jednak dogaszanie zarzewi ognia trwało do godzin popołudniowych. Ze względu na pusty pień wytworzył się tzw. „ciąg kominowy” który bardzo utrudniał gaszenie. Około godz. 14 po zabezpieczeniu pnia plandeką przed dopływem powietrza, zaczęto do wnętrza pnia wlewać pianę. Zastosowano System Piany Sprężonej CAFS, który jest nieszkodliwy dla środowiska.
Czy pożar bezpowrotnie zniszczył dęba i czy nadal dane nam będzie cieszyć się widokiem Chrobrego, czas pokaże. Z pewnością część jego historii oraz pamięć o nim przetrwa w jego potomku - naszym „Janie”.

Opracował na podstawie informacji uzyskanych z N-ctwa Namysłów, Las Polski nr 23/2014, oraz informacji własnych: Leśniczy Leśnictwa Młyńskie Stawy Kol. Wiesław Moliński
Zdjęcie wykonane w listopadzie 2009r. przez Kol.Wiesława Molińskiego
Jak obecnie dąb "JAN" wygląda można zobaczyć na 4 zdjęciach wykonanych 14 marca 2015r.
Jak obecnie dąb "CHROBRY" wygląda można zobaczyć na ostatnich 10 zdjęciach wykonanych 18 marca 2015r.
/W.Wdowikowski/

Materiały zawarte w tej witrynie są własnością osób, które wyraziły zgodę na ich zamieszczenie oraz właściciela serwisu. Zabrania się zapożyczania, kopiowania w całości lub części bez uprzedniego kontaktu.

« Powrót »